Enkel radioreporter hoofdcast beter geslapen, moet ik zeggen. Dat heeft niet zozeer te maken met de uitzending zelf, want dat loopt redelijk. Maar we hebben wat aanloopproblemen met de computersystemen. Eigenlijk is niemand nog in staat er echt goed op te werken, dus een heel nieuw systeem, een hele nieuwe manier van werken ook. En erg ingewikkeld dus. Iedereen is met grote regelmaat als de teksten al z'n werk blijven.

Iedereen was bloednerveus tijdens de eerste uitzending van het Radio 1 Journaal, deze week precies 25 jaar geleden. Voor het eerst gingen de verschillende omroepen die tot die tijd allemaal hun eigen nieuwsprogramma's maakten, onder de vlag van de NOS samenwerken. Het Radio1 Ochtend Journaal met Rob Trip en Harmke Pijpers. Goedemorgen, van harte welkom bij de allereerste uitzending van het Radio 1 Journaal. Het Radio 1 Journaal was geboren en in de kwart eeuw die volgden groeide het uit tot een programma dat niet meer van de radio is weg te denken.

Het Radio 1 Journaal was overal bij de Elfstedentocht in 1997 het fatale auto ongeluk van prinses Diana. De aanslagen op de Twin Towers, de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh. Koninginnedag 2009, toen een auto het publiek inreed en ga zo maar door. Hoe maak je zo'n iconisch programma? En hoe verander je mee met de tijd? Fijn dat je luistert. Ik ben Elisabeth Steins en de dag is maandag 31 augustus. Carrot is snel tot zelfs 60, Automobilwoche snel.

Het was behoorlijk wennen voor iedereen die 1 september 19 vijfennegentig toen het Radio 1 Journaal van start ging. Arnold. Computersystemen die niet goed werkten, verbindingsproblemen, collega's achter de schermen die elkaar nog niet goed kenden en vooral ook de omroep politiek die op de achtergrond meespeelde en voor extra druk zorgde, vertelde presentator van het eerste uur Rob Trip later in een interview. Ik kan me herinneren dat die eerste uitzending dat was heel bijzonder, want er was heel veel aan voorafgegaan.

Heel veel omroepen wilden helemaal niet dat het Radio 1 journaal zou beginnen, dus wij wisten dit moest helemaal goed zijn. En als ik het terug haal. Het liep ook meteen als een trein in de ochtend Journaal en Hankar. De NAVO voert voor de derde achtereenvolgende dag de eerste uitzending, want weet ik niet, want dat was ik niet bij. Maar het was wel die avond tevoren de avond ervoor. En hoe was dat een ramp? We hadden een nieuw systeem.

Dan moesten we met z'n allen inwerken. Er was nog niet heel stabiel en halverwege de avond zo toch om een uur of elf. Klop echt alles uit draaiboeken. Weg teksten weg. Uhm, dan zat je met vier man hele uitzending ongeveer voorbereid. Wolter Blom is eindredacteur bij het Radio 1 Journaal. Hij heeft net de uitzending van vanmorgen gedaan en vijfentwintig jaar geleden was ie er ook al bij. We konden doen wat jongens, weet je wat? Wat we nog weten tikken we snel in woord.

We printen het. Dan hebben we in ieder geval iets verstrekkers. In de loop van de nacht kwam het nieuws. Waar je wel weer terugkwam was er wel een draaiboek, maar op dat moment was echt vreselijk. Jij hebt die nacht eigenlijk ook niet geslapen? Waarschijnlijk heel kort, heel kort. Je moet ook gewoon wel stalen zenuwen hebben om eindredacteur van het Radio 1 journaal te zijn denk ik.

Ja, je weet soms helemaal niet wat er gebeurt. Ik kan me nog één geval herinneren dat toen zaten we alweer wat en waar we nu wat verder in en in de. In de jaren dat er mensen meeliepen van het tv journaal om te kijken hoe de radio ging en om tien voor acht, wist ik nog niet wat ik om acht uur ging doen. En het angstzweet brak gewoon plaatsvervangend uit bij de collega van TV, die zeggen hoe is het mogelijk dat je dat een kwartier van tevoren nog niet weten?

Dat is onwerkbaar. Ja, da's gewoon dagelijkse kost bijna. Maar hoe ga je daar volgend jaar in zitten?

Dat is altijd een vertrouwen van. Het komt sowieso wel goed. Maar ja, dat is altijd dat altijd komt er wel iets.

En anders heb je altijd wel iets achter de hand wat je als er echt niks nieuws komt. Dan kunnen we altijd nog doen. Wat was het Radio 1 journaal voor een programma in het begin? In het begin was het vooral een programma dat pretendeerde. Gewoon al. Het nieuws van dat moment werd gewoon gebracht en dat ging echt. Hardcore nieuws, weinig vertier, weinig vertier, weinig rustmomenten. Ook platen waren onbespreekbaar. Als je een plaat moest draaien, dan had je echt een hele zware nederlaag geleden.

Die nederlaag werd overigens in de eerste uitzending geleden. Want hoe kan het ook anders. Er ging iets mis. We proberen contact te krijgen met Thijs Berman in Parijs en met schepen die voor Moeren Rolla liggen in verband met de kernproeven. En dus verdwijnt het draaiboek voor onze computer en van alles. Het Radio 1 Journaal draait nu in plat. Niet alleen de eindredacteur moet stalen zenuwen hebben. De presentator en natuurlijk ook het Radio 1 Journaal wordt nu gepresenteerd door Jurgen van den Berg.

Hij begon in 2016 en is dus eigenlijk nog een groentje vergeleken met Woltjer. En juist op dat punt de plaatjes die tegenwoordig twee keer per uur altijd gedraaid worden. Daarop komt nogal eens kritiek. In t begin kregen we natuurlijk heel veel kritiek op van mensen die bij die platen. Waarom? Waarom zijn jullie daarmee begonnen? Maar dan was mijn antwoord ook steeds van ja, maar dat gebeurt al vanaf het begin. En ik vond heel grappig om dat eerste vak te horen.

Dat was omdat er iets fout ging. Euh, werden dus al een plaat in gedraaid. Is dat? Dat is iets van van toen al. En uhm, t verschil denk ik met nu is dat we hem echt inplannen in het draaiboek. We draaien rond twee plaatjes per uur. Dat is de afspraak, ook met de zender. En toen was die fakkel door tv en werd ie dus ook heel vaak ja of weggedraaid, omdat het dan toch wel eens de lijn weer hing.

Of we of we het gewoon allemaal niet gedraaid. Dat is denk het grote verschil met nu dat we bewust wel inplannen en dan ook draaien. Nee, dat waren er eigenlijk toen twee scholen de ene school zijn van een plaatsje kan geen kwaad en een plaatje is verboden. Je hoort het al een klaargekomen, geen kwaad is wat anders dan een plates nodig in het programma. Maar het was toen wat ik al zei was toen heel erg op het nieuws gericht.

De jongens daarna stampen met nieuws. En dat was ook meer een programma vol met nieuws in plaats van een nieuwsprogramma. Wat ook fijn is om naar te luisteren.

Hoe luisterde jij daar naar?

Nou ja, goed. Het was gewoon echt een nieuwsprogramma. Kijk dat er weer een verschil met met met zeg maar sinds ik hier dan zit in de ochtend euh noem werd duidelijk dat we nog steeds heel veel aan nieuws en alle nieuws pakken we mee. Maar we. Ik zou het nu veel meer een radioprogramma willen noemen waar ook veel nieuws in zit, maar ook wel ruimte is voor andere dingen. Dus bijvoorbeeld draaien twee plaatjes. We hebben vlak voor 1 voor het hele uur en we altijd een onderwerp dat gewoon gewoon ook even leuk is om te weten.

Dat is niet het hardste nieuws zeg maar. En ik denk dat dat toen wel over over de rand viel, maar bijvoorbeeld ook de de Toney in t begin als t m. Want dat vond ik dan ook altijd wel apart. Dan hadden ze bijvoorbeeld een voetballer of ze in de uitzending of een schaatser en die werd altijd keurig met u aangesproken. Dus het was allemaal. Euh ja, da's gewoon een heel andere tijd. Sommige gesprekken duren ook veel en veel langer.

Euh, dan? Dan LA. De laatste jaren het geval was. Dat is ook wel wat denken verschil. Maar goed wel. Uhm, nog steeds ook toen al het baken in de. In de ochtend met name ook dan. Maar toen waren nog meerdere uitzendingen over de dag. Tussen de middag, eind van de middag. Euh ja, waarin je gewoon wist dat daar gewoon betrouwbaar even al het nieuws op een rij. Een auto dwars door de mensenmassa.

Dit is serieus. Die mensen worden geschrapt. Een enorme rookwolk, een gapend gat dat zo'n 10 15 verdiepingen bestrijkt en enorme rookwolken boven die twee torens van Manhattan uitstijgt. Wat gebeurt er? Maar begrijp ik dat de kogel nog in je schouder zit?

Ja hoor, ik wil je even onderbreken, want je hebt nieuws! Is een ernstig nieuwsbericht naar netwerk.

Pim Fortuyn is neergeschoten. Hij was tevens te gast bij 3FM, het programma van Ruud de Wild, toen hij daar om 6 uur vertrok. Is ie voor de deur van het Audio Centrum in Hilversum neergeschoten? En over zijn toestand is een zekerheid. Ga dan niet die weg. Op de eerste plaats draait u met uw standpunt over het ontslagrecht. Een tweede plaats kent u niet. Maar wie draait hier nou verkiezingsprogramma's? Eerlijk meneer, was in de stemwijzer even onderbreken, want er is nieuws uit Amsterdam en we gaan over naar Bert van Slooten van het Radio 1 Journaal.

Want er is een schietpartij in Amsterdam geweest. Op de Mauritskade was de schutter die die schoot even verderop van het fietspad. Hij rende achter. De man was een man. De man kent duidelijke. En wat zou er toen gebeuren? Theo van Gogh viel neer. Hij viel achter Robert op.

Het fietspad vielen neer.

In 25 jaar is er natuurlijk ontzettend veel wereldnieuws voorbij gekomen van mensen die indruk maken en weer op de nieuwsredactie moet improviseren. Mulder herinnert zich met name de dag dat bekend werd gemaakt dat Osama bin Laden was gedood.

Ik fiets altijd hier naar het werk en ik was. Halverwege werd ik gebeld door een collega die zei. Misschien gebeurt er wel wat. Want Obama schijnt zo een persconferentie te geven, dus snel door gefietst. Dat bleek inderdaad voor 5 uur. Dat ging over Bin Laden. Toen hebben we ook. En dat is echt een heerlijk moment als eindredacteur het hele draaiboek weggegooid. Ook niet meer naar omgekeken en gewoon om half zes met nul begonnen en een prachtige uitzending gemaakt die nog steeds denken dat het na Bush in de kelder Osama Bin Laden, leider van al-Qaida, twee Midlake uit het steeds launched Abolition Agent bij de compound en een Barbados Pakistan.

En ja, voor mij is dat ding wel de MH17, maar dat euh. Dat gebeurde dus onder de vlag van het Radio 1 journaal. Ik deed op dat moment Radio Tour de France die middag toen dat gebeurde en we ineens moesten we omschakelen naar gewoon breaking news radio en tot s avonds daar gezeten en ook door de opvolgende dagen. Want toen werd natuurlijk de programmering ook aangepast. Veel gepresenteerd. Ja, dat was de een uhm. Een ding wat ook gewoon.

Want op moment dat je daarmee bezig bent dan dan zie je gewoon proberen gewoon zo goed mogelijk dat te doen. Die gaat van A naar B en je legt mensen uit wat er gebeurd is. En dan kwam je dan s avonds thuis en dan zag je ook weer al die beelden bij en op begint. Kwamen die die auto's met die uh, met die met die lichamen terug enzo. Dat was een reden. Ik zelf uit Hilversum daar langs ook richting Utrecht.

En die mensen stonden alleen nog langs die weg. Ja, dat was echt heel indrukwekkend allemaal.

Er wordt dus altijd naar dit soort momenten. Denk je dan natuurlijk aan van groot nieuws momenten. Maar eigenlijk zijn de moeilijkste uitzendingen als er helemaal geen nieuws is. Klopt. Ja, nee. Want als er met die grote nu momenten, dan viel het zich allemaal vanzelf. Wat eigenlijk makkelijk zou zijn eigenlijk dat er geen nieuws is dat. Dat is natuurlijk bijna nooit zo. In de zomer heel vaak. Over komkommer nieuws gesproken. Na de zomer was daar helemaal niet zo en dat is eigenlijk al een paar jaar zo.

Maar mensen zijn moeilijker bereikbaar, soms heel veel. Dat klopt, en dat gaat natuurlijk ook wel eens gewoon wat mis. Achter de schermen heel veel, want ik heb hier natuurlijk ook op deze plek naast jou gezeten Jurgen. En dan ben ik echt verbaasd over hoeveel jij dan hier nog zit op te vangen. Wat een luisteraar nooit hoort. Hetzelfde geldt natuurlijk voor de eindredacteur. Jij vangt daar ook heel veel op, maar daar gaat ook was op zender wat mis.

God weet wat ik zeg. Als ik zelf wat moet zeggen euh, wat voor mij echt een heftig moment was, was toen jij binnenkwam zonder stem voor.

Minister Blok wil nu ook eerst goed nadenken voordat je iets doms zegt die jij volgens mij Woltjer. Ja en nee. Ik heb inderdaad ook nog wel eens s ochtends vroeg een vervanger moeten zoeken. En jij hebt het ook een keer gedaan in het Radio 1 Journaal.

Goeiemorgen allemaal! Donderdag 6 september. U hoort, dit klinkt krakkemikkig geloof. Ik heb mezelf er goed in acht genomen. Dat dreigde gisteren een beetje, maar gisteravond leek het prima toen ik naar bed ging. En nu dit dus excuses voor de overlast mag, drieënhalf uur na het gepiep en gekraak las. Dat gaat niet, dus Elizabeth gaat het programma nu presenteren. Ze begint met een Elisabet Sorry en Goedemorgen, Dank Je en Goeiemorgen. Binnen de Amerikaanse regering wordt.

Ging ik hier naartoe toen dacht ik nog van Aylward kan. Het kan nog net misschien of zoiets. Maar ja, toch bleek gewoon na een half uur vrij. Na vijf minuten al dat het niet goed was. Ja en nee. Dat gebeurt soms. Ja, toen ik kwam binnen en jij zat te bellen van naar. Allemaal. Nee. Weet er nog over. Praten is een traumatische ervaring voor alle drie. Wat is voor jou ook echt niet leuk?

Hier wil ik niet hebben, kijk ik. Ik heb Vroonen in de loop der jaren gewoon geleerd. Zeker in zo'n ochtendzon. Er was al voordat ik hier zat. Euh ja, dat dan. Dan moet je gewoon op tijd aan de bel trekken. En soms denk je ook van ik wil de ander niet lastig vallen, maar dat kan je beter gewoon wel doen. En ja, ik heb er toen gewoon. Ik heb het gewoon overschat of onderschat eigenlijk hoe slecht het was en overschat dat ik het wel zou kunnen.

Maar wat wat ik bedoel dan wel een bijzonder moment vond ook was dat euh, dat er ook weer technisch iets mis ging, namelijk de hele studio gewoon uit klanten. Dat heb ik nog nooit meegemaakt. En euh ja dan. Toen moesten we deze verhuizen van van de ene studio naar de ander. Ja dat geef gewoon even gewoon tijd nodig. De band werd gestart. Dat is dat gebeurt bijna nooit.

De verbinding met de studio is, zo stelt Donald.

Vegan is het eerste liedje al dat Donnerfee. Uhm ja, en dan? En dan moet je dus in tien minuten tijd over naar de naar de andere kant. En dan gaat zo'n uitzending ook gewoon weer verder dan achter de schermen. Natuurlijk nog een hele hoop gedoe daarover en dingetje. Dan is het aan ons natuurlijk toch om omgooide hoofd koel te houden en euh ja, net te doen of er niks aan de hand is. En gewoon weer door met die uitzending, want daar zitten de mensen op te wachten.

En op dat moment i want ja, jij vroeg net van Willis onrustig was of nerveus of. Op dat moment. Ik was wel nerveus, maar dat heeft dan heel weinig zin om dat te laten blijken. Het heeft ook al heel weinig zin aan de redactie om te laten blijken dat je iets niet hebt of dat je niet weet wat je moet doen. Dat wordt door de redactie ook alleen maar nerveus. Van wat je in ieder geval doet is heel veel rust proberen uit te stralen en die negen minuten daarna, die we dan van zender waren, naar een andere studio gingen.

Tegelijkertijd ben je dan bezig om te zorgen dat de redactie wel weer met dingen bezig is, zodat als de studio weer werkt dat je ook weer verder kunt.

Ja, dat is natuurlijk heel veel veranderd in 25 jaar tijd. Ook qua technologie en wat er allemaal mogelijk is. Vroeger was. Jij begon dus nog in het pré internet tijdperk Woltjer met Radio 1 Journaal en werd nog met bandrecorders gesleept door verslaggevers. Euh, is het makkelijker geworden doordat daar nu internet is? En alle technologie? Dat is veel makkelijker. Het is allemaal veel sneller. Het is over. Ik zou bijna zeggen overzichtelijker. Maar tegelijkertijd qua techniek in de studio weet ik niet of het nou veel makkelijker is geworden.

Kijk, als een vroege wat kapot ging dan had je een zogenaamd broodje. Dat was een stukje uit het mengtafel. Nu haal je de en al zet hij een nieuwe trend was gerepareerd. Ik bedoel, dat was allemaal mechanisch. Dat was allemaal veel makkelijker te repareren. Als er nou wat kapot gaat en je weet het niet. Dan ben je 9 minuten eruit en dan moet je naar een andere studio. Kijk, weet je, ik heb zelf als verslaggever gewerkt voor de regionale radio en daar had liepen dus met een nagara zoon van beau mobile bandrecorder.

Die was 12 12 batterijen en dat ding was een echt loodzware Pyunik. Ik heb nu nog af en toe nekpijn van heel veel mensen die met dat ding gewerkt hebben. Euh ja, toen was het nog dun dat je dat je als verslaggever zelf je reportage monteerde dat het moest met een technicus, dus dat duurde allemaal veel en veel langer. Dat is allemaal tegenwoordig anders. Die jongens en meisjes doen dat nu allemaal gewoon zelf op locatie. Euh ja, daar komt geen technicus meer aan te pas.

Euh ja, in de uitzendingen nu door de hedendaagse techniek. Euh, gaat het ook allemaal sneller en zou het allemaal beter moeten zijn? Nou ja, we. We merken elke dag weer dat dat dus niet zo is. En dat zit voor een deel. Hier zeg ik heel, heel eerlijk, maar gewoon een en euh. Maar dat zit ook toch gewoon Wellin in een telefoon tegenwoordig is bijna niet meer om te bellen. Je kunt er van alles mee.

Uhm, maar die ouderwetse analoge telefoon. In de uitzending deed het eigenlijk altijd wel. En dat is nu. Dan kan je nu en daar kan je nu niet je hand voor in het vuur steken. Maar ja, ook inhoudelijk. Door al die technieken wordt er misschien ook meer verwacht dat er sneller beter nieuws is. Ja ja, nee, remonteren om een paar uur te wachten wat we weten. We wisten het nog niet zeker. Je weet ook nog niet zeker je hoort wel iets.

Je moet het checken en je hebt alleen maar een uh, zeg maar een telefoon met een draaischijf. Hopelijk dat iemand anders die telefoon opneemt als ie toevallig in diezelfde kamer is mobiele telefoons waren. Dat maakte dus wel veel lastiger om verhaal te checken om mensen te pakken te krijgen, dus het nieuws had pas langzamer. Nu is wat van je verwacht dat je dan binnen een kwartier ook op de zender. Wat natuurlijk ook weer. Ook je weet je had toen nog geen nu punt in NL bijvoorbeeld.

Of al die Facebook zijn. Zijn die ook allemaal dingen aan nieuws? Doen die zogenaamd dan tenminste zes uur later de headlines zien? Euh, dus toen had een leeuw meneer Bertram in de ochtend. Had eigenlijk echt de functie van mensen staan op en worden echt bijgepraat om dat moment van. Wat gebeurt er in de wereld? Dat is nu denk ik nog wel steeds zo. Maar nu? Als iemand wakker wordt kijk je toch ook even op een TNL en of op NOS.nl wat het laatste nieuws is?

En wat wij daaraan aan toevoegen nu is? Nou ja, het geluid of of toch de duiding van van deskundigen of van onze correspondenten originele spreken bij een verhaal of maar voor het echter hele harde nieuws.

Ja, dat. Dat zien mensen toch alvast wel even op hun telefoon? Ze weten dan al welke kant opgaat. En dan luisteraars bij ons nog even.

Of het klopt bijvoorbeeld wat betreft presentaties ook heel veel veranderd. Volgens mij zijn alle vormen wel voorbijgekomen, toch? Euh. N presentator, deur presentator, presentator met een co-host is euh. Presentator zijn van het Radio 1 journaal het hoogst haalbare op de radio. Is dat de droombaan? Nee, de droombaan? Oh ja, nee, maar nee ook niet. Euh, maar het is wel euh. Nee. Dit is het is zeker geen euh. Het is echt wel een bijzondere positie.

Denk je dat dat van een prestigieus programma? Nee, absoluut. Nee, het is een prestigieuze titel en ik bedoel dat je daar mag zitten. Dat is absoluut waar. Hoe lang nog? Ja, ik heb daar al zoveel gezeik over gehad de laatste tijd dat ik daarover. Als ik op die vraag eerlijk antwoord geven, dan wordt dat ongeveer verkeerd uitgelegd. Of het begint er eens. Dus laten we het zeggen voorlopig zit je gewoon lekker. En hoelang blijft het Radio 1 Journaal nog bestaan?

Ja, voor altijd, dat denk ik. Ik bedoel dus zal altijd een programma blijven. Want het nieuws gaat brengen. Ik ga er vanuit dat radio blijft, want dat merk je wel. Dat is toch een medium dat niet kapot kan? Nou ja, ik denk dat we dat kijk. Uiteindelijk gaan dingen allemaal veranderen. Je weet het nooit. Met de huidige techniek gaat het allemaal heel snel. En uhm, maar ik denk dat wij wel één van de laatsten zullen zijn die uh waar een streep door gaat dat er eerder bij de muziek radio zal zijn.

Ja, en op termijn wil het OV 30 jaar. Nou ja, goed, dan zit ik gewoon. Daar loop ik met een Drupa aan mijn neus en een versleten jas door Utrecht te. Dat dat beeld naar de volgende 25 jaar. En dat was dan weer morgen aan het begin van de middag, dan staat er weer een nieuwe podcast voor je klaar. Fijne dag.